piątek, 29 marca, 2024

Historia Towarzystwa Automobilistów w Łodzi

Trudno sobie wyobrazić, że wcześniej na ulicach Łodzi nie było samochodów. To właśnie XX wiek spowodował pojawienie się tego środka transportu dla dużych polskich miast, który szybko stał się głównym środkiem przemieszczania się ludności – podaje portal lodz-future.eu.

Wraz z pojawieniem się pierwszych samochodów na ulicach miasta, swoją działalność rozpoczął słynny Automobilklub. O historii tego towarzystwa, jego głównych osiągnięciach i innych ciekawostkach czytaj w artykule poniżej.

Towarzystwo Automobilistów nie pojawiło się w Łodzi od razu

Początek istnienia Towarzystwa Automobilistów w Łodzi wiąże się z powstaniem podobnej organizacji w Imperium Rosyjskim. W tym czasie część kraju znajdowała się pod panowaniem imperium, gdzie na początku XX wieku powstało Towarzystwo Automobilistów Królestwa Polskiego przy Cesarskim Automobilklubie, który działał w Petersburgu.

Towarzystwo Automobilistów Królestwa Polskiego powstało w 1907 roku i dało początek tworzeniu podobnych organizacji motoryzacyjnych w różnych częściach kraju. Bardzo szybko powstał Galicyjski Klub Automobilowy. Działalność towarzystw automobilowych nabrała tempa, przede wszystkim dlatego, że nowy środek transportu wzbudzał podziw i powszechne zainteresowanie społeczeństwa, zwłaszcza wśród zamożnych obywateli, którzy mogli sobie pozwolić na zakup samochodu (nie każdy mógł wówczas kupić samochód, a w początkowym okresie takich pojazdów było niewiele).

Jeśli przejrzymy strony polskiej historii przemysłu, zobaczymy, że w pierwszych dekadach XX wieku przemysł motoryzacyjny praktycznie nie istniał. Rozwój branży utrudniały także trudne wydarzenia historyczne, które miały miejsce przed 1920 rokiem, takie jak I wojna światowa czy trudna walka o niepodległość Polski.

Mimo tych warunków, liczba samochodów na ulicach dużych miast zwiększała się z każdym rokiem, a zainteresowanie tym rodzajem transportu tylko rosło. W 1921 roku powstał więc Automobilklub Polski, a następnie jego oddziały regionalne w kilku większych miastach. Pięć lat po założeniu ogólnopolskiego klubu otwarto oddział w Łodzi. 

Staraniem fabrykantów: jak działał łódzki Automobil-Klub w pierwszych latach istnienia?

Po założeniu Towarzystwa Automobilistów w Łodzi natychmiast dokonano odpowiedniego wpisu do rejestru, wskazując, że prezesem organizacji był syn Karola Wilhelma Scheiblera – Karol Wilhelm (junior). Nazwisko to jest do dziś dobrze znane w Łodzi, gdyż przedsiębiorca Karol Scheibler był jednym z największych gigantów przemysłowych w mieście, który włożył wiele wysiłku w jego rozwój i budowę. Jego syn kontynuował dzieło ojca i również zrobił wiele dobrego w Łodzi.

Stąd też działalność i prosperity firmy w pierwszych latach wiąże się z nazwiskami wytwórców miejskich, takich jak wspomniany Karol Scheibler (junior). Rzecz w tym, że zamożni przedsiębiorcy uważali za konieczne, aby oprócz działalności gospodarczej mieć dodatkowe zajęcie, ulubione hobby. Często byli członkami wielu towarzystw, w tym sportowych, artystycznych, a nawet naukowych. Takie organizacje były też najczęściej zakładane przez samych fabrykantów.

Dlatego wraz z pojawieniem się i aktywnym rozwojem transportu samochodowego łódzcy fabrykanci nie mogli go zignorować. Jeśli wcześniej niemal wszyscy wielcy przedsiębiorcy byli członkami towarzystwa rowerowego, to wraz z uruchomieniem Towarzystwa Automobilistów dążyli do wstąpienia do niego. W ten sposób narodziła się swego rodzaju elitarna organizacja, do której mogli przystąpić tylko najbogatsi (nie każdego było stać na zakup samochodu czy motocykla).

Jak zapewne nasz czytelnik się domyśla, głównymi wydarzeniami w życiu członków stowarzyszenia były wyścigi. Już od pierwszych lat istnienia łódzkiego Automobil-Klub zaczęto organizować imprezy o wysokiej randze, takie jak słynny „Zjazd Gwiaździsty”, który odbył się kilkakrotnie. Regularnie odbywały się również wyścigi na krótkich dystansach, w których uczestniczyli szanowani fabrykanci i ich rodziny. Często na takich imprezach obstawiano zakłady, aby wyścigi były ciekawsze do oglądania.

W okresie międzywojennym towarzystwo przeżywało swój największy rozkwit, regularnie odbywały się imprezy automobilowe, na które zjeżdżali miłośnicy samochodów z całego kraju. Wszystko jednak zmieniło się wraz z wybuchem II wojny światowej.

Trudne próby dla łódzkich automobilistów, czyli jak wpłynęła na nich II wojna światowa

Druga wojna światowa przyniosła Polsce wiele zniszczeń. Nie ominęły one również miasta Łodzi. Niemal natychmiast po wybuchu wojny zniszczony został cały dorobek Automobilklubu. Wielu kierowców i członków Towarzystwa, którzy w czasach pokoju uczestniczyli w wyścigach, chwyciło za broń i stanęło w obronie swojej ziemi. Dopiero po zakończeniu II wojny światowej powrócili do Łodzi i zaczęli krok po kroku przywracać normalne życie w mieście, w tym przywrócili Automobilklub.

Historycy badający działalność Polskiego Towarzystwa Automobilistów zauważają, że łódzki oddział towarzystwa szybko „otrząsnął się” z okropności wojny i zaczął się odradzać. I tak pierwsze spotkanie członków odbyło się w listopadzie 1945 roku.

To błyskawiczne odrodzenie towarzystwa wpłynęło na rozwój przemysłu motoryzacyjnego w Polsce w następnych latach. Członkowie towarzystwa mieli jasne intencje i propozycje dla władz – uregulowanie branży, przywrócenie rejestracji pojazdów mechanicznych i motocykli, które zostały skasowane z chwilą wybuchu wojny. Zresztą łódzcy automobiliści stali się później organizatorami Państwowej Komunikacji Samochodowej.

Warto zauważyć, że sytuacja z transportem drogowym w latach powojennych w Polsce była dość napięta. Samochodów prywatnych było niewiele i w większości były to pozostałości po okupacji niemieckiej. Nie przeszkadzało to jednak działaczom, którzy w pierwszych latach po wojnie ostrożnie zaczęli przywracać tradycyjną działalność towarzystwa – organizowali wyścigi, rajdy itp.

Uczestnicy wyścigu łódzkiego Automobilklubu

W wyścigach samochodowych łódzkiego Automobilklubu brało udział wielu wybitnych sportowców. Wśród nich był słynny Ksawery Frank, motocyklista i lekkoatleta urodzony w małej wsi w województwie łódzkim. Był 11-krotnym mistrzem Polski (6 razy w rajdach samochodowych i 5 razy w wyścigach samochodowych). W czasie pokoju zajmował się wyścigami samochodowymi, a w czasie wojny chwytał za broń, by bronić swojego kraju.

Do grona znanych uczestników wyścigów należał również Henryk Olszewski. W 1957 roku udało mu się zdobyć tytuł Mistrza Polski. Tytuł ten zdobył również Zbigniew Pawlak.

Mimo odrodzenia wyścigów, pierwsze powojenne dekady były dla klubu dość trudne. Brakowało finansów na aktywny rozwój, majątek klubowy malał, a samo towarzystwo nie posiadało własnego lokalu na spotkania. Dopiero z czasem udało się zmienić sytuację – przyciągnąć więcej członków poprzez różne imprezy i powiększyć kapitał. Pojawiła się nowa dyscyplina – karting, co pozwoliło nam przyciągnąć do klubu samochodowego nowe osoby.

Łódzki Klub Motorowy stał się jedną z najlepszych jednostek strukturalnych Polskiego Towarzystwa Automobilistów. To dzięki klubowi mieszkańcy Łodzi zawdzięczają powstanie i rozwój sportu motorowego w mieście i województwie.

Latest Posts

.,.,.,.,. Copyright © Partial use of materials is allowed in the presence of a hyperlink to us.