Fotografia to wyjątkowy cud i wynalazek ludzkości. Dzięki zdjęciom wykonanym za pomocą specjalnie zaprojektowanego urządzenia, możemy poznawać nasz świat i jego historię. Sztuka fotografii w Łodzi ma długą i ciekawą historię, podaje portal lodz-future.eu.
Pierwsze zdjęcia w naszym mieście pojawiły się i stały się popularne dzięki kilku miłośnikom. Później ci miłośnicy zjednoczyli się i założyli Łódzki Klub Miłośników Fotografii.
Ciekawe fakty o historii fotografii w Łodzi i działalności klubu miłośników tej formy sztuki przeczytasz w poniższym artykule.
Jak pojawiły się pierwsze zdjęcia w Łodzi?
Z historii świata wynika, że oficjalną datą powstania fotografii jako sztuki jest rok 1839, kiedy to francuski wynalazca Louis Daguerre odsłonił innowacyjny sposób utrwalania obrazów. Ta innowacja dosłownie wywróciła świat do góry nogami, ponieważ umożliwiła odtworzenie pewnych wydarzeń, faktów i tak dalej.
Fotografia szybko rozprzestrzeniała się w różnych częściach świata, dotarła też do Łodzi. Długo jednak trwało przyzwyczajanie się do nowego sposobu utrwalania obrazów tutaj – jeszcze w latach sześćdziesiątych dziewiętnastego wieku fotografia w ogóle nie była popularna. Była to dość droga przyjemność, na którą nie każdy obywatel mógł sobie pozwolić. Tak naprawdę początkowo fotografia w Łodzi była dostępna tylko dla osób zamożnych – miejskiej szlachty i fabrykantów.
Z czasem zainteresowanie fotografią rozprzestrzeniło się na biedniejsze warstwy społeczeństwa. Mogli oni robić zdjęcia przede wszystkim dzięki tzw. fotografom „wędrownym”. Taką nazwę nadano pierwszym entuzjastom fotografii, którzy potrafili opanować nowe urządzenie i podróżowali po Europie, proponując ludziom wykonanie zdjęcia na pamiątkę, oferując przy tym znacznie niższą cenę niż ówcześni profesjonalni specjaliści. „Bogaci” w tamtych latach odwiedzali osobne salony. Jednak tak czy inaczej, za wykonanie zdjęć trzeba było sporo zapłacić (pewnie dlatego na starych zdjęciach ludzie przeważnie wyglądają bardzo poważnie).
Większe zainteresowanie fotografią jako sposobem utrwalania i przechowywania informacji pojawiło się w burzliwych latach powstania styczniowego 1863 roku. Powstała wówczas niepisana tradycja wśród młodzieży: młodzi powstańcy robili zdjęcia przed opuszczeniem swoich domów i stanięciem w obronie interesów narodu. Zdjęcia zostawiali na pamiątkę swoim bliskim – narzeczonym lub matkom – wiedząc, że mogą nie wrócić do domu.
Wielka „transformacja”, czyli jak fotografia zmieniła się w biznes
Z biegiem lat fotografia stała się tak popularna, że w mieście istniało już kilka studiów. Jednocześnie nie były to już tylko studia, w których pracował jeden fotograf, ale szereg specjalistów zajmujących się tworzeniem obrazów. Były to potężne przedsiębiorstwa wielosalowe zatrudniające kilkudziesięciu specjalistów. Każda osoba pracująca w takim przedsiębiorstwie miała swoją rolę – retuszerzy, kopiści, operatorzy, introligatorzy i przedstawiciele innych zawodów.
Ciekawostką w takich przedsiębiorstwach była rola tzw. „pozera”, jak nazywano osobę, która pomagała klientom wyglądać „odpowiednio” w kadrze. Pozerzy poprawiali fryzury i makijaże, pokazywali jak siedzieć i jak „trzymać” się w kadrze. Dodatkowo proces „narodzin” zdjęcia był na początku dość trudny i kłopotliwy, więc gość musiał być bardzo cierpliwy i uśmiechnięty. Pozer musiał zabawiać osobę rozmowami, aby nie nudziła się podczas procesu fotografowania.
Jeśli chodzi o pracownie, które funkcjonowały w Łodzi do XX wieku, to były one wyposażone nie tylko w urządzenia technologiczne do tworzenia fotografii. Do tego dochodziły meble, przedmioty gospodarstwa domowego, akcesoria, kwiaty (zarówno sztuczne jak i prawdziwe) itp.
Wszystkie te zmiany oraz upowszechnienie fotografii były przesłankami do powstania odrębnej organizacji – Łódzkiego Klubu Miłośników Fotografii.
Powstanie Klubu Miłośników Fotografii i jego najznakomitsi przedstawiciele
Z biegiem lat fotografia stała się prawdziwą formą sztuki. Była to ciekawa osobna filozofia, która przyciągała kreatywnych i postępowych ludzi. W końcu zebrało się ich wystarczająco dużo, aby założyć pierwszy w mieście Klub Miłośników Fotografii, specjalne stowarzyszenie, które obejmowało zarówno profesjonalnych fotografów, jak i amatorów. Organizacja ta rozpoczęła swoją działalność w 1916 roku.
Wśród entuzjastycznych założycieli klubu byli utalentowani łódzcy fotografowie tamtych czasów, m.in. Artur Pieńkowski, Bronisław Krueger, Cesar Stark, Siegfried Fischer i inni. Za głównego przywódcę uważany był Rudolf Kürbitz, który zaraz po założeniu klubu został wybrany na jego pierwszego prezesa. To właśnie pod jego przewodnictwem organizacja przyjęła swój statut dwa lata po założeniu.
Niewiele wiadomo o tym człowieku. Wiemy, że przed założeniem Klubu Miłośników Fotografii był właścicielem lokalnego studia w sercu Łodzi, przy ulicy Piotrkowskiej. Zajmował się fotografią architektoniczną, krajobrazową i portretową. W końcu został zaproszony do członkostwa w Polskim Fotoklubie, pierwszym ogólnopolskim stowarzyszeniu fotograficznym, które istniało przed II wojną światową. Prace Rudolfa Kurbitza były wysoko oceniane zarówno w Polsce, jak i za granicą.
Klub, założony z inicjatywy Rudolfa Kurbitza, miał na celu zjednoczenie wszystkich miłośników fotografii oraz rozwój fotografii i tej formy sztuki. Ponadto organizacja organizowała wystawy, konkursy, a nawet seminaria. Te ostatnie miały na celu nie tylko wzbudzenie zainteresowania fotografią wśród kreatywnych pasjonatów, ale także nauczenie pewnych zasad tworzenia zdjęć, które z czasem wypracowali profesjonalni fotografowie.
Pierwsza wystawa zorganizowana dzięki towarzystwu miała miejsce w 1922 roku. Była to wystawa prac samych członków klubu, która odbyła się w tamtejszym Muzeum Nauki i Sztuki w Łodzi. W sumie zaprezentowano tam 170 zdjęć – była to jedna z pierwszych tak dużych wystaw fotografii w historii miasta. Kilka lat później towarzystwo zorganizowało w Łodzi Ogólnopolską Wystawę Fotografii Artystycznej, na której zaprezentowano ponad 350 artystycznych prac fotografów amatorów z całego kraju. O potężnej wystawie zorganizowanej przez łódzki klub pisały czołowe polskie media tamtych lat.
Członkowie klubu mieli do dyspozycji własny lokal, przestrzeń wystawienniczą oraz specjalistyczną bibliotekę, z której mogli regularnie korzystać. Klubowicze spotykali się co miesiąc, aby omawiać ważne wiadomości ze świata fotografii oraz opracowywać pomysły na seminaria, wystawy i konkursy. Towarzystwo kwitło, a efekty jego działalności mogli oglądać wszyscy mieszkańcy Łodzi.
Ostatnie lata działalności Łódzkiego Klubu Miłośników Fotografii i jego likwidacja
Przez następne lata po wystawie krajowej Łódzki Klub Miłośników Fotografii zorganizował jeszcze kilka wystaw. W 1935 roku zorganizował tematyczny konkurs fotograficzny o mieście Łodzi i województwie, po którym odbyła się wystawa. Była to ostatnia wystawa w historii klubu.
Rok później towarzystwo z nieznanych przyczyn zmieniło swój statut. W tym samym roku, 1936, Łódzki Klub Miłośników Fotografii zakończył swoją działalność. Zamiast tego w 1949 roku na jego bazie powstało Łódzkie Towarzystwo Fotograficzne.
