W latach 50-tych Łódź była potężnym ośrodkiem przemysłowym Królestwa Polskiego. Jednak nadal nie było tam połączenia kolejowego z innymi polskimi miastami. I to pomimo tego, że Łódź codziennie potrzebowała węgla i surowców do fabryk i manufaktur. Wpływowi zamożni przemysłowcy nieustannie starali się o pozwolenie na budowę kolei – w tym czasie Królestwo Polskie było państwem wasalnym Imperium Rosyjskiego. W lipcu 1865 roku miejscowe władze otrzymały pozwolenie na budowę kolei. I już jesienią tego samego roku została oddana do użytku linia kolejowa Łódź-Koluszki, pisze lodz-future.eu.
Rozwój przemysłu przyspieszył pojawienie się kolei
W 1815 roku, po Kongresie Wiedeńskim, Łódź okazała się w Królestwie Polskim, państwie, które znalazło się pod kontrolą Imperium Rosyjskiego. Przemysłowy rozwój Łodzi rozpoczął się w latach 20-tych XIX wieku, po ogłoszeniu Łodzi miastem fabrycznym w 1820 roku.
Miasto szybko się rozwijało: otwierały się fabryki i manufaktury, a nawet całe dzielnice przemysłowe. Coraz więcej pojawiało się migrantów w mieście, marzących o rozpoczęciu tu nowego lepszego życia.
Pod koniec lat 40-tych Łódź była już drugim co do wielkości miastem w Królestwie Polskim. Fabryki i manufaktury włókiennicze codziennie potrzebowały węgla i surowców. Zamożni fabrykanci zaczęli myśleć o połączeniach kolejowych między Łodzią a innymi miastami, które były źródłem surowców i rynkiem zbytu produktów. Ponadto pierwsza w Polsce linia kolejowa – Kolej Warszawsko-Wiedeńska, która łączyła Warszawę z Częstochową, przebiegała niecałe 30 kilometrów od Łodzi.
Trzeba było jednak uzyskać zgodę na budowę władz carskich, co z kolei pod każdym względem hamowało aspiracje łódzkich przemysłowców.
Sytuacja zmieniła się po upadku Imperium Rosyjskiego w Wojnie Krymskiej (1853-1856) i powstaniu styczniowym (1863-1864) na ziemiach polskich. Łódzkim przemysłowcom udało się „nacisnąć” carską Rosję i uzyskać pozwolenie na budowę kolei.
Ważną rolę w tej kwestii odegrał Jan Gottlieb Blöch – polski bankier, magnat kolejowy w Cesarstwie Rosyjskim, mający wpływy na dworze carskim w Petersburgu.
W lipcu 1865 roku władze Łodzi otrzymały od cara rosyjskiego Aleksandra II pozwolenie na budowę połączenia kolejowego między Łodzią a Koluszkami. Wspomniany już Jan Gottlieb Blöch uczestniczył w budowie połączenia kolejowego wraz z wpływowymi łódzkimi przedsiębiorcami, w szczególności Karolem Scheiblerem.
Równocześnie zaczęto układać tory kolejowe z Łodzi i Koluszek i już 19 września 1865 roku odbyło się historyczne wydarzenie dla Łodzi – uruchomiono linię kolejową Łódź-Koluszki. Ponieważ kolej służyła przede wszystkim potrzebom przemysłu, jako pierwsze uruchomiono pociągi towarowe. Pociągi pasażerskie zaczęły kursować regularnie 1 czerwca 1866 roku.
Warto dodać, że miasto Koluszki było połączone z Koleją Warszawsko-Wiedeńską, a więc i Łódź uzyskała połączenie z tą drogą.
Łódź Fabryczna – największa podziemna stacja kolejowa w Europie
Stacja Łódź Fabryczna to główny dworzec kolejowy w Łodzi i największa podziemna stacja kolejowa w Polsce. Stacja powstała z inicjatywy łódzkiego przemysłowca niemieckiego pochodzenia Karola Scheiblera w 1868 roku.
Po pojawieniu się połączenia kolejowego między Łodzią a Koluszkami, pasażerowie byli obsługiwane w tymczasowym dworcu wybudowanym na ul. Krótkiej. Wkrótce zbudowano nowy dworzec według projektu warszawskiego architekta Adolfa Schimmelpfenniga. Przed I wojną światową stacja nosiła nazwę Dworzec Wschodni lub Dworzec Kolei Fabryczno-Łódzkiej. Nazwa Łódź Fabryczna pojawiła się w okresie międzywojennym.
W 1930 roku dworzec kolejowy został odbudowany i w takim kształcie istniał do 2012 roku.
W latach 2012-2016 stacja była zamknięta z powodu remontu. Przeprowadzono kapitalną przebudowę obiektu, po czym ponownie oddano go do użytku. Stacja połączyła transport kolejowy, tramwajowy, autobusowy i rowerowy.
W 2021 roku stacja kolejowa Łódź Fabryczna obsługiwała dziennie około 7,5 tys. pasażerów.
